Informatie TBT- Verdiepingsjaar

Tastzintuiglijke Beeldende Therapie (TBT) Verdiepingsdagen

Algemene uitgangspunten en doelstelling

De TBT Basisopleiding bestaat uit een TBT Basisjaar en/of de training TBT Basis op Terschelling. Daarna is er de mogelijkheid om te verdiepen in de TBT benadering door het volgen van meerdere één of tweedaagse TBT Verdiepingsdagen. Met als doel het opfrissen van de basis kennis en de theoretische onderbouwing van de TBT benadering, het uitwisselen met TBT collega’s van praktijkervaringen en het aangaan van oefensituaties in het begeleiden. Verdieping vindt ook plaats in het tastzintuiglijk beeldend ervaren en proces.

In dit vervolg op de vijfdaagse training TBT Basis of het TBT Basisjaar wordt zo nader ingegaan op de Tastzintuiglijke Beeldende Therapie en de daarbij aangeboden werkvormen. Het gaat hierbij om een eclectische benadering. Dat betekent dat we gebruik maken van diverse werkvormen en benaderingen. Beeldend werken vanuit een tastzintuiglijke benadering en daarop reflecteren als professional: daarbij staat het doen en ervaren centraal. Daarnaast wordt er stilgestaan bij de (mogelijke) toepassingen in de praktijk met cliënten. Vanuit deze invalshoeken levert de nascholing een bijdrage in de kwaliteit van de beroepsuitoefening als vaktherapeut.

Verworven competenties

- reflecteren als professional op het eigen beeldend proces waarbij het accent ligt op het tastzintuiglijk ervaren.

- beeldend werken, en het bespreken van toepassingen in de eigen werkomgeving van werkvormen uit: TBT en Haptonomiek, het Geleid tekenen; (Gefuhrtes Zeichnen; Guided Drawing), Haptisch werken met klei, de kleibak en werkvormen uit ‘t Tijdloze Uur.

- verkrijgen, verdiepen en uitwisselen over het theoretisch eclectisch concept Tastzintuiglijk Beeldende Therapie (TBT) uitgeschreven door S. Geerling. Uitgangspunt in de TBT is het directe beeldend werken met de tastende handen waarbij het aanpassingsvermogen van zowel het functionele, als het belevende lichaam wordt aangesproken. Het tastzintuiglijke aspect van beeldend therapeutisch werken neemt zo een centrale positie in als het gaat om 'werkzame factoren' in de beeldende therapie. Het gaat daarbij uit van de practice based werkzame factoren die affectief en effectief uitwerken. Het Expressive Therapies Continuum concept van Lisa Hinz wordt ingezet om de uitgangspunten van de TBT benadering te verduidelijken.

Programma
Eéndaagse TBT Verdieping (vrijdag)
TBT en Haptonomiek: een effectieve en affectieve combinatie

Ochtendprogramma, opstart: uitwisseling praktijkervaringen en uitleg programma. TBT : theoretische onderbouwing van een haptische en tastzintuiglijke benadering van beeldende therapie en beeldend werken. De filosofie van het Lichaam en uitgangspunten met betrekking tot de lichamelijkheid in de TBT. Rond de TBT toepassingen in de praktijk worden verder aansluitende theoretische aanknopingspunten aangereikt.

Middagprogramma: TBT en Tastzintuiglijk werken met klei.Vanuit de Tastzintuiglijke Beeldende Therapie een verdieping met het werken vanuit haptische perceptie. De klei op het kleiveld staat centraal, gekoppeld aan het werken met aan trauma gerelateerde problematiek. Dit concept wordt mede onderbouwd vanuit neuroscience en bevat veel beschrijvingen van haptic perception, de tastzintuiglijke waarneming in het werken met de handen in de klei (Elbrecht). Verdieping in het werken met klei en de kleibak, door uitwisseling praktijkervaringen en vervolgens worden oefensituaties aangeboden en (mogelijke) indicaties uitgewisseld.

Data 7/2/25 en/of 14/11/2025

Tweedaagse TBT Verdieping (vrijdag en zaterdag) TBT en Haptonomiek: Beeldende therapie en de rakende tast

Ochtendprogramma (vrijdag): uitwisseling praktijkervaringen en uitleg programma. Het fysieke tactiele werken met de verschillende materialen is de basis van waaruit (beeldend)therapeutische processen aangestuurd kunnen worden (Bingley, 2012). In de TBT wordt gezocht naar een beschrijving door en vanuit de aanrakende en geraakte handen, omdat daar de mogelijke werkzame factoren geactiveerd worden in een 'active passivity' (Irigaray,1993). Toelichting op uitgangspunten in de TBT vanuit het begrip active passivity en daaruit volgende mogelijke houdingsaspecten van de therapeut / begeleider. Aansluitend casuïstiek bespreking.

Middagprogramma: TBT en Tastzintuiglijk werken vervolg. Rond de toepassingen in de praktijk worden theoretische aanknopingspunten aangereikt en vervolgens oefensituaties aangeboden. Daarna een terugkoppeling van de opgedane ervaringen en bespreken van houdingsaspecten en mogelijke indicaties.

Ochtendprogramma(zaterdag): TBT Atelier: tekenen en schilderen in en met de werkvorm van het Geleid tekenen dan wel passende werkvormen uit ‘t Tijdloze Uur. Al naar gelang de interesse en afgestemd op de praktijkervaringen van de deelnemers. Ter afronding is er tijd en ruimte voor reflectie en staan we stil bij toepassingen in de praktijk.

Middagprogramma: TBT casuïstiek bespreking. Vervolgens kan er in drietallen geoefend worden met het begeleiden van één van de TBT werkvormen. Daarna is er een terugkoppeling in de groep en wordt stilgestaan bij houdingsaspecten en mogelijke indicaties. Tot slot gezamenlijke evaluatie en afronding.

Data 23/5 en 24/5 en /of 19/9 en 20 /9 2025

Praktisch

Data: ééndaagse TBT Verdieping 7/2/25 en/of 14/11/2025

tweedaagse TBT Verdieping 23/5 en 24/5 en /of 19/9 en 20 /9 2025

Van 10.00-17.00 uur. Inloop met koffie/ thee 9.45-10.00 uur, lunchpauze 12.30-13.15 en theepauze 15.15-15.30 uur.

Kosten: 125 euro per dag incl. koffie, thee, soep en materiaal. Bij vergoeding door de werkgever 150 euro per dag. Accreditatie SRVB NVPA 6 punten per studiedag (vooraf aangevraagd).

Docenten: Sita Geerling MATh, vaktherapeut beeldend, Gosse A. Postma MA, haptotherapeut/ ethicus.

Referenties
Bingley, A., (2012). Touching Space in Hurt and Healing: Exploring Experiences of Ilness and Recovery Through Tactile Art. In Dodge, M., Paterson, M. (Eds). (2012). Touching Space, Placing Touch. Farnham: Ashgate Publishing Limited.

Boschloo, I., Demmers,T. (2004). Tasten, voelen, kijken, creatieve therapie. In Pool, G. (Red.), Handboek psychologische interventies bij chronisch somatische aandoeningen. Assen:
Koninklijke Van Gorcum.
Damasio, A. (2010). Het zelf wordt zich bewust Hersenen, bewustzijn, ik. Amsterdam, Netherlands: Uitgeverij Wereldbibliotheek.
Deuser, O. (1989).‘Gefuehrtes Zeichnen’ in: Zundel, E., Fittkau, B(red.), Spirituelle Wege und Transpersonale Psychotherapie). Duitsland: Paderborn.
Elbrecht, C. (2006). Guided drawing. Rütte, Germany: Johanna Nordländer Verlag.
Elbrecht, C. (2013). Trauma healing at the Clay field, A sensorymotor art Therapy approach. Londen: Jessica Kingsley.
Elbrecht, C. (2018). Trauma Healing with Guided Drawing, A Sensorimotor Art Therapy Approach to Bilateral Body Mapping. Berkeley North Atlantic Books.

Elbrecht, C. (2021). Healing Trauma in children with Clay Field Therapy. How Sensorimotor Art Therapy Supports.Berkeley North Atlantic Books. Elbrecht, C. & Antcliff, L. (2014). Being touched through touch Trauma treatment trough haptic perception at the Clayfield: A sensorymotor art therapy. International Journal of Art Therapy, 19, 19-30.
Geerling, S. (2023). . 'Mijn hand weet het al het belang van Tastzintuiglijke ervaring en het verwoorden van die ervaring in de Beeldende Therapie. Winsum: Gea Nama.

Geerling, S. (2011). Mijn hand weet het al, Het alternatief van een negatief zelfbeeld in het Geführtes Zeichnen. CWS Stenden 2011.
Hinz, L. D. (2009). Expressive Therapies Continuum, A Framework for Using Art in Therapy. NY, New York: Routledge.
LeDoux, J.(2002). Synaptic Self, How Our Brains Become Who We Are. NY, New York: Penguin Books.
Postma, Gosse A. (2008). Haptonomiek, thema’s uit de haptonomiek en gestalt,
Leeuwarden/Groningen: Gea Nama.
Postma, Gosse A. (2012). Existentiële zorg tussen Habitus en Ethische gevoeligheid. Leeuwarden/Groningen: Gea Nama.
Postma, Gosse A. (2017). Tast als leven. Wederzijdse zorg als ethische betrekking.
Leeuwarden/Groningen: Gea Nama.
Rhyne, J.(1973). The gestalt art experience. Monterrey, CA: Brooks /Cole Publishing Company.
Schweizer, C., Bruyn, J de., Haeyen, S., Henskens, B., Rutten-Saris, M., Visser, H.(Eds.).(2009). Handboek beeldende therapie, uit de verf. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. 2009.
Smeijsters, H. (2008). Handboek creatieve therapie. Bussum: Uitgeverij Coutinho.
Smeijsters, H. (2008). De kunsten van het leven. Hoe kunst bijdraagt aan een emotioneelgezond leven. Diemen: Veen Magazines.

Select your language